İş güvenliği uzmanları, çalışma ortamlarının güvenliğini sağlamak, çalışanların sağlığını korumak ve iş kazalarını önlemek amacıyla çeşitli sektörlerde görevlendirilirler. Peki, iş güvenliği uzmanları tam olarak hangi tür işyerlerinde görev alabilirler ve görevlendirilmelerinde hangi kriterler geçerlidir?
İş Güvenliği Uzmanı Görevlendirilmesi Neden Gereklidir?
İş güvenliği uzmanı görevlendirilmesi, çalışma ortamındaki risklerin belirlenmesi, önlenmesi ve çalışanların sağlıklı bir şekilde işlerini yapabilmeleri için son derece önemlidir. Ayrıca, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'na göre de yasal bir zorunluluktur.
İş Güvenliği Uzmanları Hangi Tür İşyerlerinde Görev Alır?
1. Çok Tehlikeli İşyerleri
Bu tür işyerleri, faaliyetlerinin doğası gereği çalışanlar açısından yüksek risk taşırlar. Bu nedenle, özellikle ağır sanayi, madencilik ve inşaat sektörlerinde faaliyet gösteren işyerleri, yüksek kalifikasyona sahip A sınıfı iş güvenliği uzmanları tarafından desteklenir.
Örnek Sektörler:
İnşaat sektörü: Yüksekten düşme, yapı kazaları gibi riskler bulunur.
Madencilik sektörü: Göçük, gaz sızıntısı gibi ciddi riskler taşır.
Petrol ve gaz sektörü: Patlama, yangın riskleri mevcuttur.
Kimya ve petrokimya tesisleri: Kimyasal madde maruziyeti, yangın ve patlama riskleri bulunur.
2. Tehlikeli İşyerleri
Tehlikeli sınıfta bulunan işyerleri, genellikle orta düzey risk içeren üretim tesislerini kapsar. Bu tesislerde B sınıfı iş güvenliği uzmanları görevlendirilir.
Örnek Sektörler:
Metal sanayi: Ağır makine kullanımı, kesici aletler.
Tekstil sanayi: Kimyasal madde kullanımı, makinelerin oluşturduğu fiziksel riskler.
Ahşap işleri ve mobilya üretimi: Ahşap tozu, kesici makineler.
Gıda üretim tesisleri: Kayma düşme riskleri, makinelerden kaynaklanan kazalar.
3. Az Tehlikeli İşyerleri
Ofis, okul, market, restoran gibi işyerleri, düşük risk düzeyi taşır ve genellikle C sınıfı iş güvenliği uzmanları tarafından desteklenir.
Örnek Sektörler:
Ofis ve bürolar: Ergonomik riskler, ofis kazaları.
Eğitim kurumları: Kayma ve düşmeler, ergonomik riskler.
Perakende sektörü: Kaldırma taşıma riskleri, müşterilerden kaynaklı güvenlik sorunları.
İş Güvenliği Uzmanları Hangi Sınıflarda Görevlendirilir?
İş güvenliği uzmanları aldıkları eğitimin türüne ve tecrübelerine göre farklı sınıflarda görev yapabilirler:
A sınıfı uzmanlar: Çok tehlikeli, tehlikeli ve az tehlikeli işyerlerinde çalışabilirler.
B sınıfı uzmanlar: Tehlikeli ve az tehlikeli işyerlerinde çalışabilirler.
C sınıfı uzmanlar: Yalnızca az tehlikeli işyerlerinde görev alabilirler.
İş Güvenliği Uzmanları Nasıl Görevlendirilir?
İş güvenliği uzmanlarının görevlendirilmesi çeşitli yöntemlerle yapılabilir:
Tam zamanlı uzman: Büyük işletmeler genellikle tam zamanlı iş güvenliği uzmanı bulundururlar.
Kısmi süreli uzman: Daha küçük ölçekli işletmeler, uzmanları belirli saatlerle görevlendirir.
Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi (OSGB): Birçok küçük ve orta ölçekli işletme, OSGB'ler üzerinden iş güvenliği hizmeti alır.
En Çok Aranan Sorular ve Cevapları
İş güvenliği uzmanı bulundurmak zorunlu mu?
Evet, 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu gereği, faaliyet gösteren tüm işyerleri için iş güvenliği uzmanıbulundurmak zorunludur. İşyerinin büyüklüğüne ve faaliyet türüne göre bu zorunluluk farklı şekillerde uygulanabilir.
İş güvenliği uzmanı kim olabilir?
Üniversitelerin mühendislik, mimarlık, teknik eğitim fakülteleri mezunları ve fen-edebiyat fakültelerinin fizik, kimya, biyoloji bölümlerinden mezun olan kişiler, iş güvenliği uzmanlığı eğitimini tamamlayarak sertifika sahibi olabilirler.
İş güvenliği uzmanının görevleri nelerdir?
İş güvenliği uzmanlarının başlıca görevleri şunlardır:
Risk değerlendirmesi yapmak ve riskleri minimize etmek,
İş sağlığı ve güvenliği eğitimleri vermek,
İş kazaları ve meslek hastalıklarını önlemeye yönelik önlemler almak,
Acil durum planlarını hazırlamak ve tatbikatları yönetmek,
Çalışma ortamını sürekli olarak denetlemek ve rapor hazırlamak.
Hangi sektörlerde iş güvenliği uzmanı en çok talep edilir?
En fazla talep edilen sektörler arasında şunlar bulunur:
İnşaat sektörü
Madencilik ve yeraltı çalışmaları
Enerji üretim tesisleri
Kimya ve petrokimya endüstrisi
Metal ve ağır sanayi
Bir iş güvenliği uzmanı kaç saat görev yapar?
Görev saatleri, işyerinin risk sınıfına ve çalışan sayısına göre belirlenir. Çok tehlikeli işyerlerinde daha uzun çalışma saatleri, az tehlikeli sınıfta ise daha az çalışma saati gereklidir. Örneğin, çok tehlikeli sınıfta bir işyerinde ayda çalışan başına en az 40 dakika uzman görevlendirilirken, az tehlikeli sınıfta bu süre çalışan başına ayda 10 dakika olabilir.
Sonuç
İş güvenliği uzmanlarının doğru görevlendirilmesi, işletmelerin yasal yükümlülüklerini yerine getirmesi ve çalışanların sağlığını ve güvenliğini sağlaması için kritik öneme sahiptir. İşletmeler, faaliyetlerinin risk düzeyini belirleyerek uygun sınıfta ve deneyimde iş güvenliği uzmanları ile çalışmalıdırlar.
Bu makale de ilginizi çekebilir; Kamuda İş Güvenliği Uzmanı ve İşyeri Hekimi Zorunluluğu: 2025'te Neler Değişti?